Μία πόλη στολίδι, η Ξάνθη στέκεται στο μεταίχμιο μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Ήταν και είναι ένα χωνευτήρι πολιτισμών που συμβιώνουν αρμονικά κάτω από τους πρόποδες της οροσειράς της Ροδόπης. Η πόλη που είναι αμφιθεατρικά χτισμένη έχει (εκτός πολλών άλλων) ένα μοναδικό χαρακτηριστικό: Είναι το μέρος της Ελλάδας που συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με το Αιγαίο και την Ευρώπη με τη Ασία.
Βόλτες στις όχθες του Κόσυνθου και τα σοκάκια της Παλιάς Πόλης
Σήμα κατατεθέν της Νέας Πόλης απ’ την άλλη, είναι η πλατεία με το Ρολόι αλλά και οι καπναποθήκες, και ιδιαίτερα στο περίφημο «Π» (οδός Καπνεργατών) που πήρε το όνομα του από το σχήμα που έχουν τα κτίρια του 1890. Για φαγητό αξίζει να κάνεις μια στάση στα «Σεκλέτια» για τέλεια κρεατικά αλλά και στις «Πηρουνιές» για γεύσεις από τη Θράκη, την ευρωπαϊκή κουζίνα και μία εσάνς Ανατολής. Αν και το πού θα φας είναι και αυτό κομμάτι της διασκέδασης, η Ξάνθη είναι περίφημη και για τη νυχτερινή της ζωή. Αν είσαι τύπος των early drinks τότε κάνεις μία στάση στο «Baiser Café Bar», ενώ όσο νυχτώνει η νεολαία (και όχι μόνο) της πόλης δίνει ραντεβού στην είσοδο της Παλιάς Πόλης και το «Ντίλι Ντίλι Ντισκοκαφενείο».
Απόδραση στο Νέστο και τη Βιστωνίδα
Μία εκδρομή στην Ξάνθη ωστόσο δεν περιλαμβάνει μόνο βόλτες στο αστικό τοπίο. Ο ποταμός Νέστος είναι ένα από τα πιο φαντασμαγορικά τοπία στην Ελλάδα. Κι αν θες να τον θαυμάσεις σε όλο του το μεγαλείο τότε αξίζει να το κάνεις… δια ζώσης, με κανό. Η διαδρομή κρατά περίπου 5, ενδείκνυται ακόμα και για αρχάριους και κοστίζει περί τα 40€ το άτομο.
Στα σύνορα Ροδόπης και Ξάνθης βρίσκεται ένας από τους ομορφότερους υδροβιότοπους της Ελλάδας, η λίμνη Βιστωνίδα. Είναι η 4η μεγαλύτερη λίμνη της χώρας, σε μια παραδεισένια τοποθεσία, όπου με τρόπο μοναδικό συνδυάζεται το πράσινο του δάσους και το γαλάζιο της ελληνικής θάλασσας. Ο υδροβιότοπος είναι ένας ορνιθολογικός παράδεισος για ολόκληρη της ευρωπαϊκή ήπειρο, καθώς εδώ έχουν παρατηρηθεί μέχρι σήμερα περίπου 260 είδη πουλιών. Επίσης αξίζει μία βόλτα στο Πόρτο Λάγος, το ήσυχο ψαροχώρι, το οποίο βρίσκεται 26 χλμ. από την Ξάνθη και τον 19ο αιώνα ήταν το εξαγωγικό κέντρο της πλούσιας αγροτικής παραγωγής της περιοχής. Στα δεξιά του λιμανιού βρίσκεται ένα μικρό άλσος και στο 1 χλμ. το εκκλησάκι του Αγ. Νικολάου, μετόχι της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου.
Τα μοναδικά Πομακοχώρια
Μια χούφτα παραδοσιακά χωριουδάκια που ευωδιάζουν αρώματα ανατολής, χτισμένα ψηλά στις πλαγιές της Ροδόπης, κοντά στην Ξάνθη και μέχρι δίπλα στα σύνορα με τη Βουλγαρία, στέκουν τα Πομακοχώρια. Το σύμπλεγμα των χωριών βρίσκονται ακριβώς στο μεταίχμιο της σύγχρονης εποχής και της παράδοσης της επαρχίας, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των μουσουλμανικών κοινοτήτων. Οι άνθρωποι ζουν και κινούνται στους δικούς τους ρυθμούς πράγμα απολύτως λογικό αν σκεφτεί κανείς πως μέχρι το 1995 ήταν αποκλεισμένα πίσω από «συνοριακές» μπάρες, που εμπόδιζαν την διέλευση από και προς την Ξάνθη και, κατά συνέπεια, την υπόλοιπη Ελλάδα. Οι Πομάκοι, ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές, οργώνουν με άροτρα τις καπνοκαλλιέργειές τους, καπνίζουν ναργιλέ στα παραδοσιακά καφενεία ενώ παιδιά παίζουν στους δρόμους.
Αξίζει να επισκεφθείς τη διοικητική «πρωτεύουσα» της περιοχής τη Σμίνθη με τους περίτεχνους μιναρέδες της να υψώνονται προς τον ουρανό. Τον Εχίνο με το τοξωτό γεφύρι του πάνω από το ρυάκι που τον χωρίζει από τον κεντρικό δρόμο και τις Θέρμες με τα ιαματικά λουτρά τους και την υπαίθρια πισίνα που αχνίζει από το φυσικά ζεστό νερό πλάι στον δρόμο. Και η κουζίνα στα Πομακοχώρια ωστόσο είναι μια διαφορετική εμπειρία. Τρως στην «Κοττάνη», το υπέροχο ταβερνάκι του Τζεμίλ που φτιάχνει ο ίδιος και σερβίρει ένα από τα καλύτερα γιαουρτλού κεμπάπ, αλλά και την ταβέρνα το «Πίλημα» στο ομώνυμο χωριό.